Văn hóa fandom tại Việt Nam đã trở thành một hiện tượng xã hội nổi bật, đặc biệt trong thập kỷ qua, khi làn sóng K-pop và các loại hình giải trí quốc tế bùng nổ. Từ những dự án cổ vũ hoành tráng, biển lightstick rực rỡ, đến các hoạt động từ thiện mang tên thần tượng, fandom Việt Nam không chỉ là cộng đồng người hâm mộ mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết, sáng tạo và đam mê. Bài viết này sẽ khám phá sự phát triển, đặc điểm và tác động của văn hóa fandom tại Việt Nam, với trọng tâm là các fandom K-pop. Cùng Coverdance đi tìm hiểu.
Sự Ra Đời và Phát Triển của Văn Hóa Fandom Tại Việt Nam
Văn hóa fandom, đặc biệt là fandom K-pop, bắt đầu du nhập vào Việt Nam từ cuối những năm 2000, khi các nhóm nhạc như Super Junior, SNSD và BigBang tạo nên làn sóng Hallyu tại châu Á.
Khác với các nhóm người hâm mộ truyền thống, fandom K-pop được tổ chức bài bản với tên gọi riêng (như ELF, SONE, hay BLINK) và hoạt động mang tính cộng đồng cao. Các fandom này không chỉ tập trung vào việc ủng hộ thần tượng mà còn xây dựng một hệ sinh thái văn hóa với các hoạt động như tổ chức sự kiện, sản xuất merchandise và tham gia từ thiện.
Sự bùng nổ của Internet và mạng xã hội, đặc biệt là Facebook, Twitter (nay là X) và YouTube, đã thúc đẩy sự phát triển của fandom tại Việt Nam. Các fanpage như Vietnam Kpop Fan hay Kpop Fandom Việt Nam đã trở thành nơi giao lưu, chia sẻ thông tin và tổ chức các dự án lớn. Đến năm 2025, với sự kiện như concert BlackPink tại Mỹ Đình (2023) hay fan meeting của Jisoo (2025), văn hóa fandom Việt Nam đã đạt đến một tầm cao mới, thu hút hàng chục nghìn thành viên và tạo ảnh hưởng cả trong nước lẫn quốc tế.
Theo thống kê không chính thức, Việt Nam hiện có hàng trăm fandom lớn nhỏ, với các nhóm như ARMY (BTS), BLINK (BlackPink), EXO-L (EXO) và NCTzen (NCT) dẫn đầu về quy mô. Những cộng đồng này không chỉ dừng lại ở việc nghe nhạc mà còn tổ chức các hoạt động quy mô lớn, như thuê màn hình LED quảng bá sinh nhật thần tượng hay quyên góp từ thiện hàng tỷ đồng.
Đặc Điểm Nổi Bật của Fandom K-Pop Việt Nam
Fandom K-pop tại Việt Nam mang nhiều đặc điểm độc đáo, phản ánh sự sáng tạo và tinh thần đoàn kết của người hâm mộ. Một trong những đặc trưng nổi bật là các dự án cổ vũ tại concert.
Ví dụ, trong concert BlackPink tại Mỹ Đình (2023), BLINK Việt Nam đã chuẩn bị biển banner khổng lồ với dòng chữ “Vietnam Loves BlackPink” và màn đồng ca bài How You Like That, khiến các thành viên BlackPink xúc động.
Tương tự, tại fan meeting của Jisoo (3/2025), người hâm mộ đã tạo hình bông hoa bằng tay khi cô biểu diễn Flower, kết hợp với việc tặng nón lá truyền thống.
Một đặc điểm khác là khả năng tổ chức nhanh chóng và hiệu quả. Các fandom thường phân công nhiệm vụ rõ ràng, từ quản lý fanpage, thiết kế banner, đến phân phối lightstick. Các nhóm như ARMY Việt Nam có đội ngũ chuyên trách cho từng hoạt động, như streaming nhạc trên Spotify hay tổ chức sự kiện offline. Theo một bài đăng trên X, ARMY Việt Nam đã tổ chức hơn 50 sự kiện offline trong năm 2024, từ chiếu phim BTS đến triển lãm ảnh.
Ngoài ra, fandom Việt Nam còn nổi bật với các hoạt động từ thiện mang tên thần tượng. Ví dụ, năm 2023, BLINK Việt Nam đã quyên góp hơn 500 triệu đồng cho trẻ em khó khăn nhân dịp sinh nhật Lisa, trong khi EXO-L tổ chức xây trường học tại vùng sâu vùng xa. Những hoạt động này không chỉ thể hiện tình yêu với thần tượng mà còn góp phần tạo hình ảnh tích cực cho fandom trong mắt công chúng.
Tác Động Văn Hóa và Xã Hội của Fandom Tại Việt Nam
Văn hóa fandom, đặc biệt là fandom K-pop, đã tạo ra những tác động sâu rộng đến văn hóa và xã hội Việt Nam. Về mặt văn hóa, fandom đã góp phần quảng bá văn hóa Hàn Quốc, từ âm nhạc, thời trang, đến ẩm thực. Các xu hướng như tóc nhuộm màu bạch kim, makeup kiểu Hàn hay điệu nhảy cover từ Dynamite (BTS) và Pink Venom (BlackPink) đã trở thành trào lưu trong giới trẻ.
Sự kiện như K-Time Live in Hanoi (dù bị hủy vào 11/2024) hay fan meeting của Jisoo (3/2025) cũng thúc đẩy giao lưu văn hóa, đưa Việt Nam trở thành điểm đến quen thuộc trên bản đồ K-pop quốc tế.
Về mặt xã hội, fandom đã tạo nên một cộng đồng gắn kết, nơi người hâm mộ tìm thấy sự đồng cảm và động lực. Nhiều bạn trẻ chia sẻ rằng fandom là nơi họ tìm thấy “gia đình thứ hai”. Một người dùng trên Reddit viết: “Tham gia fandom BTS giúp mình vượt qua trầm cảm, cảm giác như có một cộng đồng luôn ở bên.” Các hoạt động như xem concert cùng nhau, tổ chức sinh nhật thần tượng hay cover dance đã giúp hàng nghìn người trẻ kết nối, xây dựng tình bạn bền vững.
Tuy nhiên, văn hóa fandom cũng đối mặt với một số thách thức. Các cuộc tranh cãi giữa fandom (fanwar) trên mạng xã hội, như giữa ARMY và BLINK, đôi khi gây ra hình ảnh tiêu cực. Ngoài ra, việc chi tiêu quá mức cho merchandise hay vé concert cũng khiến một số người lo ngại về áp lực tài chính đối với giới trẻ.
Vai Trò của Công Nghệ và Mạng Xã Hội Trong Văn Hóa Fandom
Công nghệ và mạng xã hội đóng vai trò cốt lõi trong sự phát triển của văn hóa fandom tại Việt Nam. Các nền tảng như X, Instagram và TikTok không chỉ là nơi chia sẻ thông tin mà còn là công cụ để tổ chức và khuếch đại các hoạt động fandom.
Ví dụ, hashtag #JISOOinHANOI trong fan meeting của Jisoo (3/2025) đã đạt hơn 1 triệu lượt tương tác trên X, với hàng trăm fancam và bài đăng lan truyền. Các fanpage trên Facebook, như Kpop Fandom Việt Nam với hơn 200.000 thành viên, thường xuyên cập nhật tin tức và kêu gọi tham gia dự án.
Công nghệ cũng giúp fandom Việt Nam kết nối với cộng đồng quốc tế. Các buổi livestream concert trên Weverse hay TikTok cho phép fan Việt thưởng thức màn trình diễn từ xa. Ngoài ra, các ứng dụng như Spotify và YouTube đã thúc đẩy văn hóa streaming, với các fandom như ARMY và NCTzen tổ chức “streaming party” để đưa bài hát của thần tượng lên top bảng xếp hạng.
Theo một báo cáo năm 2024, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia streaming nhạc BTS nhiều nhất trên Spotify, cho thấy sức mạnh của fandom trong việc hỗ trợ thần tượng.
Tương Lai của Văn Hóa Fandom và những tác động
Văn hóa fandom đã mang lại tác động kinh tế đáng kể tại Việt Nam. Các sự kiện như concert BlackPink (7/2023) đã tạo doanh thu hơn 13 triệu USD và thu hút 170.000 lượt khách du lịch, thúc đẩy các ngành dịch vụ như khách sạn, nhà hàng và vận chuyển. Tương tự, fan meeting của Jisoo (3/2025) được ước tính mang về hàng chục tỷ đồng cho Hà Nội. Ngành công nghiệp merchandise, từ lightstick, áo thun đến photocard, cũng tạo ra nguồn thu lớn, với một số fanpage bán hàng kiếm được hàng trăm triệu đồng mỗi tháng.
Nhìn về tương lai, văn hóa fandom tại Việt Nam được dự đoán sẽ tiếp tục phát triển, đặc biệt khi các nghệ sĩ K-pop ngày càng chọn Việt Nam là điểm đến. Tuy nhiên, để duy trì hình ảnh tích cực, các fandom cần chú trọng vào việc tránh fanwar và xây dựng các hoạt động ý nghĩa hơn, như từ thiện hay bảo vệ môi trường. Các nhà tổ chức sự kiện cũng cần minh bạch hơn, học từ thất bại của K-Time Live in Hanoi (11/2024), để đảm bảo các concert trong tương lai thành công.
Văn hóa fandom tại Việt Nam, đặc biệt là fandom K-pop, đã trở thành một phần không thể thiếu của đời sống văn hóa giới trẻ. Với sự sáng tạo, đoàn kết và đam mê, các fandom như BLINK, ARMY hay EXO-L không chỉ ủng hộ thần tượng mà còn tạo ra những giá trị văn hóa, xã hội và kinh tế đáng kể. Dù đối mặt với thách thức, văn hóa fandom tiếp tục là cầu nối đưa Việt Nam đến gần hơn với thế giới, đồng thời khẳng định sức mạnh của âm nhạc trong việc gắn kết con người.
Trong tương lai, với sự hỗ trợ của công nghệ và sự trưởng thành của cộng đồng, fandom Việt Nam hứa hẹn sẽ tiếp tục tỏa sáng, mang lại những khoảnh khắc đáng nhớ và truyền cảm hứng cho hàng triệu người.